"Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική."

Ενώ η Unesco πολλαπλασιάζει τις προειδοποιήσεις της “για την επικρεμάμενη απειλή κατά της πολυγλωσσίας την οποία προκαλεί η παγκοσμιοποίηση της επικοινωνίας”, η Google ανακοίνωσε την πρόθεσή της να συμβάλει στις προσπάθειες διάσωσης των γλωσσών που απειλούνται με εξαφάνιση.

Δημιουργώντας μέσω του Endagered Languages Project την δυνατότητα διάδοσης ηχογραφήσεων των τελευταίων ομιλητών μιας γλώσσας και της ανταλλαγής πληροφοριών και διασύνδεσης μεταξύ των μελών διασκορπισμένων κοινοτήτων, η Google γίνεται ένας πολύτιμος σύμμαχος όλων αυτών που μάχονται για μια πολυγλωσσική κοινωνία.

Γιατί μια γλώσσα δεν είναι μόνο ένα απλό εργαλείο επικοινωνίας. “Τα παράθυρα που ανοίγει μια γλώσσα φανερώνουν ένα μοναδικό τοπίο. Κάθε γλώσσα που μαθαίνουμε μας ανακαλύπτει έναν διαφορετικό κόσμο” εξηγεί ο μεγάλος φιλόλογος G. Steiner.

Από τις περίπου 140.000 γλώσσες που μιλήθηκαν στον κόσμο, σήμερα έχουν απομείνει μόνο 6.000. Ανάμεσα σ΄ αυτές και η ελληνική. Στον λόγο του στην Ακαδημία της Στοκχόλμης, ο Οδυσσέας Ελύτης υπογράμμισε την ιδιαιτερότητα της γλώσσας μας: “Μου εδόθηκε, αγαπητοί φίλοι, να γράφω σε μια γλώσσα που μιλιέται μόνον από μερικά εκατομμύρια ανθρώπων. Παρόλ' αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επί δυόμιση χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και μ' ελάχιστες διαφορές.

Η παράλογη αυτή, φαινομενικά, διάσταση, αντιστοιχεί και στην υλικο-πνευματική οντότητα της χώρας μου. Που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου. Και το αναφέρω όχι διόλου για να υπερηφανευθώ αλλά για να δείξω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας ποιητής όταν χρησιμοποιεί για τα πιο αγαπημένα πράγματα τις ίδιες λέξεις που χρησιμοποιούσαν μία Σαπφώ ή ένας Πίνδαρος π.χ. -χωρίς ωστόσο να έχει το αντίκρισμα που είχαν εκείνοι επάνω στην έκταση της πολιτισμένης τότε ανθρωπότητας. Εάν η γλώσσα αποτελούσε απλώς ένα μέσον επικοινωνίας, πρόβλημα δεν θα υπήρχε. Συμβαίνει όμως ν' αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέα ηθικών αξιών. Προσκτάται η γλώσσα στο μάκρος των αιώνων ένα ορισμένο ήθος. Και το ήθος αυτό γεννά υποχρεώσεις».

Φορέας ηθικών αξιών, η γλώσσα δεν πρέπει να θεωρείται αντικείμενο φροντίδας μόνο των ποιητών. Υποχρέωση όλων μας να την κρατήσουμε ζωντανή και να την προστατεύσουμε από την υπερβολική απλοποίηση, από τις τυποποιημένες και στερεότυπες εκφράσεις που ακούμε και επαναλαμβάνουμε μηχανικά κάθε μέρα.

“Τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική

το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου...

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου...

Εκεί σπάροι και πέρκες 
ανεμόδαρτα ρήματα 
ρεύματα πράσινα μες στα γαλάζια 
όσα είδα στα σπλάχνα μου ν' ανάβουνε 
σφουγγάρια, μέδουσες 

με τα πρώτα λόγια των Σειρήνων 

όστρακα ρόδινα με τα πρώτα μαύρα ρίγη... 

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα μαύρα ρίγη... 

Εκεί ρόδια, κυδώνια 
θεοί μελαχροινοί, θείοι κ' εξάδελφοι 
το λάδι αδειάζοντας μες στα πελώρια κιούπια. 
Και πνοές από τη ρεμματιά ευωδιάζοντας 
λυγαριά και σχίνο 

σπάρτο και πιπερόριζα 

με τα πρώτα πιπίσματα των σπίνων 

ψαλμωδίες γλυκές με τα πρώτα-πρώτα Δόξα Σοι... 

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα-πρώτα Δόξα Σοι!.. 

Εκεί δάφνες και βάγια 
θυμιατό και λιβάνισμα 

τις πάλες ευλογώντας και τα καριοφίλια 

στο χώμα το στρωμένο με τ' αμπελομάντιλα , 

κνίσες, τσουγκρίσματα 

και Χριστος Ανέστη 

με τα πρώτα σμπάρα των Ελλήνων! 
Αγάπες μυστικές με τα πρώτα λόγια του Ύμνου... 
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα λόγια του "Υμνου !..”.

Οδυσσέας Ελύτης (Άξιον Εστί).

Πηγή